Zaloguj się

Projekty

Archiwum Andruszewskich

Większa część dóbr materialnych zgromadzonych w Radrużu, a potem w Smolinie, uległa rabunkowi po wejściu Sowietów w roku 1939 (vide: „Smolin”) lub została utracona w czasie wojennej wędrówki. Ocalałe precjoza, obrazy, dokumenty etc. przechowane przez okres II wojny światowej oraz komunizmu, uświetniają obecnie zbiory Archiwum Andruszewskich. Projekt Archiwum Andruszewskich, tj. w uproszczeniu rzecz ujmując projekt gromadzenia ocalałych pamiątek rodzinnych faktycznie funkcjonuje od co najmniej 2000 roku, kiedy to w związku z toczącym się wówczas procesem administracyjnym, organy administracji państwowej wzywały Rodzinę Andruszewskich do przedłożenia różnorakiej dokumentacji. Potrzeba ciągłego kontaktu członków Rodziny oraz przekazywania sobie nawzajem dokumentacji i zdjęć, zrodziła pomysł utworzenia Archiwum. Obecne Archiwum de facto składa się z dwóch działów: obiektów ocalonych z wojennej pożogi oraz obiektów odzyskanych w innych archiwach i zbiorach, ewentualnie odtworzonych na bazie w/w zbiorów. Archiwum in corpore to obecnie:

a. zdjęcia
b. dokumenty urzędowe i prywatne austriackie, rosyjskie, sowieckie, polskie, niemieckie
c. przedmioty sakralne
d. przedmioty codziennego i odświętnego użytku
e. rysunki
f. szkice ołówkiem
g. obrazy
h. rękopisy pamiętników
i. listy
j. maszynopisy
k. rękopisy wierszy
l. rękopisy przemówień
m. monety
n. książki
o. meble
p. pisemne relacje świadków
q. zapisy fonetyczne oryginalnych XIX – wiecznych tekstów pieśni ludu ruskiego
r. filmy
s.  ordery i odznaki

Proces inwentaryzacji archiwizacji cyfrowej trwa. Po jego zakończeniu, jak również po zakończeniu projektu „Odbudowa Dworu”, zbiory powrócą do miejsca, gdzie ponad 70 lat temu rozpoczęły swą przymusową wędrówkę.

Część zbiorów, w szczególności meble, związana jest z Rodziną Andruszewskich, niekoniecznie zaś z samym Smolinem i Dworem. Będą w związku z tym traktowane jako element szerszego od samego Dworu Andruszewskich w Smolinie projektu – Archiwum Andruszewskich. W zamyśle bowiem zbiory Archiwum będą sukcesywnie wzbogacane przez Fundatorów oraz – co mamy nadzieję nastąpi – przez osoby trzecie.

Częściowo powiodła się próba weryfikacji i rozszerzenia drzewa genealogicznego Rodziny Andruszewskich. W tej materii oparto się w całości na rysunkach i zapisach Zygmunta Andruszewskiego jr. oraz częściowo na materiałach Archiwum Historycznego we Lwowie. Archiwa przedwojenne akt stanu cywilnego i archiwa kościelne na Kresach Wschodnich Rzeczpospolitej zostały w większości z premedytacją zniszczone przez Sowietów, ocalałe zaś ich resztki nie pozwalają na pełne odtworzenie genealogii wielu kresowych rodów.

Groby Andruszewskich rozsiane na Kresach, w szczególności te, które znajdują się po obecnej ukraińskiej stronie granicy, uległy wraz z upływem czasu zniszczeniu lub celowej dewastacji. Będziemy w ramach odrębnego projektu – który ma swój początek na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie – inwentaryzować i ratować, lub chociaż upamiętniać pozostałe miejsca pochówku, nie zapominając rzecz jasna o Grobowcach Rodzinnych w Radrużu.